آفرینش – بخش 1

مشاهده و بررسی

در درس قبل، تعداد کمی از صفات پرشمار خدا را بررسی کردیم و در مورد هرکدام به یک یا چند مرجع از کتاب مقدس اشاره نمودیم. در ادامۀ این مطالعه به آنچه کتاب مقدس دربارۀ خدا و آفرینش او می گوید، خواهیم پرداخت. اما پیش از هر چیز بیایید نگاهی کوتاه به برگی از تاریخ بیندازیم.

در سال 1794، ویلیام پِیلی، الهیدان و فیلسوف بریتانیایی کتابی به نام نگاهی به شواهد مسیحیت (A View of the Evidence of Christianity) نوشت. مطالعۀ این کتاب بیش از یکصد سال در دانشگاه کمبریج اجباری بود. اما در سال 1802، پِیلی کتاب دیگری نوشت که بخاطر آن حتی معروفیت بیشتری یافت. عنوان کتاب، الهیات طبیعی: یا، شواهدی از وجود و صفات الهی، با برداشت از مناظر طبیعت (Natural Theology: or, Evidences of the Existence and Attributes of the Deity, Collected from the Appearences of Nature) بود. پِیلی در این کتاب استدلال می¬کند که خدایی ماوراء طبیعی را می توان با بررسی شواهد جهان طبیعت به بهترین شکل شناخت. تصویری که از ساعت¬ساز ارائه می کند، یکی از معروفترین تشبیهاتی است که در فلسفۀ علم به کار می رود. هرچند این کتاب بیش از 200 سال پیش نوشته شده است، اما نقل قول از آن خالی از لطف نیست.

تصور کنید هنگام گذر از یک دشت، پای من به سنگی گیر کند، و از خود بپرسم سنگ چطور در آنجا قرار گرفته؛  و احتمالأ جوابی که به ذهنم می رسد این است که حتمأ همیشه همانجا بوده است... اما فرض کنید که در همان نقطه ساعتی را روی زمین پیدا کنم... در آن صورت به هیچ وجه این جواب به ذهنم نمی رسد که ساعت همیشه در همانجا بوده است. اما چرا جوابی که دربارۀ این دو شیء به ذهن من می رسد باید با هم متفاوت باشند؟....به این دلیل...که، وقتی ساعت را وارسی می کنیم، درمی یابیم (و این چیزی نیست که بتوانیم به سنگ تعمیمش دهیم) که اجزای مختلف آن برای منظور خاصی کنار هم و در یک قاب قرار گرفته اند، یعنی آنها طوری شکل یافته و تنظیم شده اند که تولید حرکت کنند و حرکت تولید شده به شکلی میزان شده است که هر ساعت و دقیقه از روز را نشان دهد (و غیره)... با مشاهدۀ این مکانیزم... برداشت اجتناب ناپذیری که به ذهنمان می رسد این است که ساعت حتمأ سازنده ای داشته است....

تقویت این تفکر توسط پِیلی که آفرینش خود اشاره به آفریننده ای می کند، طنینی از آیه زیر کتاب مقدس است:

"زیرا از آغاز آفرینش جهان، صفات نادیدنی خدا، یعنی قدرت سرمدی و الوهیت او را می توان با ادراک از امور جهان مخلوق، به روشنی دید." (رومیان 1: 20)

با درنظر داشتن مثال ساعت ساز پِیلی و این آیه از رومیان، بیایید به بخشی از ویدئوی امید بپردازیم که به اختصار جهانی که درآن زندگی می کنیم، توصیف می نماید:

جهانی که ما در آن زندگی می کنیم، از میلیاردها خوشه عظیم ستارگان که هر کدام یک کهکشان را تشکیل می دهند، تشکیل شده است. هر کهکشان شامل میلیونها، و اغلب میلیاردها ستاره است. یکی از این ستارگان، کُرۀ آتشینی است که ما آن را خورشید می نامیم. در اطراف خورشید، سیاره های بسیار منحصربفردی وجود دارند که ما بر روی یکی از آنها، یعنی زمین، زندگی می کنیم.

زمین، نمایی پرشکوه از زیبایی و تنوع است. اینجا مکانی کاملأ مناسب برای نگهداری از صدها هزار انواع مختلف گیاهان و جانوران است. از انواع میکروسکوپی گرفته تا انواع بسیار بزرگ، هرکدام رنگ، صدا، بو و بافت خاص خود را دارد. هریک از آنها از جایگاه مخصوصی در تعادل حساس حیات بر روی این کُره برخوردار است. تأمل بر جزئیات و ابعاد جهان اطراف ما، ذهن را به تحیر وامی دارد. شگفت انگیزتر از همه،  توجه به وجودی است که توانسته همۀ اینها را بیافریند!!

– امید، فصل 1

پرسش و تأمل

• آیا معتقدید مثال پِیلی از ساعت و ساعت ساز می تواند درمورد آفرینش و آفریدگار به کار رود؟ چه دلیلی برای تأیید یا رد آن دارید؟
• • در پرتو رومیان 1: 20 در بالا، چه مثالهایی از طبیعت می توانید ذکر کنید که به نظر شما صفات، قدرت و ذات خدا را در طبیعت آشکار می سازند؟

تصمیم گیری و عملکرد

بسیاری از مردم می گویند در میان طبیعت، مثلأ در کوهستان یا ساحل دریا، خود را بیش از هرجایی به خدا نزدیک احساس می کنند. متأسفانه این نهایت تجربه ای است که بعضی ها از خدا دارند. سایرین اصلأ خدا را نمی بینند چون به عوض آفریدگار، مشغول پرستش آفرینش (کوهها، اقیانوسها، و آسمان) می-شوند! هرچند نظر انداختن به خدا بواسطۀ آفرینش می تواند حیرت انگیز باشد، اما این تجربۀ گذرا در مقایسه با شادی و رضایت شناخت شخصی خدا، کاملأ رنگ می بازد.

تصمیم بگیرید که هرگز به انعکاسی از خدا که می توان از طبیعت کسب نمود، بسنده نکنید. به هیچ چیز کمتر از شناخت صمیمانه شخصی از آفریننده، خودتان را راضی نکنید. همانطور که جِی. آی. پَکِر می گوید: "ارزش شناختی کم از خدا، بیشتر از کسب دانش عظیمی دربارۀ او است."¹

^{انجیل مقدس}

Footnotes

¹J. I. Packer, Knowing God (Intervarsity Press, 1993).