خدا "می خواست" متأسف شود

مقدمه

و خداوند دید که شرارت انسان بر زمین بسیار است، و هر نیت اندیشه­های دل او پیوسته برای بدی است و بس؛ و خداوند از این که انسان را بر زمین ساخته بود، متأسف شد و در دل خود غمگین گشت.

– پیدایش6: 5-6

زمین مملو از شرارت گشت. و خدا غمگین شد!

– امید، فصل 4

مشاهده و بررسی

در درس قبل به چگونگی گسترش سریع گناه بر زمین در نسلهای بعد از آدم و حوا پرداختیم. امروز در نظر داریم پاسخ خدا به این موضوع براساس آنچه در پیدایش 6: 6 آمده، بررسی کنیم. اما پیش از اینکه بخواهیم آنچه خدا از طریق این آیه به ما می­گوید، دریابیم، بیایید ابتدا معین کنیم که این آیه چه نمی­گوید.

عبارت: "خداوند از این که انسان را بر زمین ساخته بود، متأسف شد"، را می­توان به شیوه­های مختلفی برداشت کرد. مثلأ، کسی ممکن است بگوید: "از اینکه خودم را در این مخمصه انداخته­ام، متأسفم." و منظور او این باشد که : "ای کاش کاری نمی­کردم که در این وضعیت گرفتار شوم،" یا اینکه: "اگر می­توانستم دوباره این کار را بکنم، به روش متفاوتی انجامش می­دادم." آیا اگر با بکارگیری این خط فکری پیدایش 6: 6 را بخوانیم، نمی­توانیم چنین استدلال کنیم که خدا از کاری که کرده بود پشیمان شد، زیرا تصمیم اشتباهی گرفته بود؟

اما به دلایل زیر، این نتیجه­گیری اشتباه است. کتاب­مقدس هرگز در تضاد با خودش نیست. هر آیه را همواره باید در پرتو تمامیت کتاب­مقدس بررسی کرد، و با نگاهی به آنچه در کل کتاب­مقدس دربارۀ خدا بیان می­شود، درمی­یابیم که:

• کارهای خداوند به کمال است (تثنیه 32: 4). آفرینش انسان نمی­توانست اشتباه باشد چون خدا اشتباهی مرتکب نمی­شود.
•  خداوند همه­چیز را می­داند (مزمور 139: 16). حتی پیش از آفرینش آدم و حوا، خدا می­دانست که از گناه بشریت، ناراحت و غمگین می­شود.

پس این آیه چه می­گوید؟ بیان این که خدا متأسف شد و در دل خود غمگین گشت، به ما نشان می­دهد که خدا دارای شور و احساس است. در واقع، کتاب­مقدس به تکرار، داشتن احساسات را به خدا نسبت می­دهد. در قسمتهای مختلف بیان می­شود که خدا غمگین (مزمور 78: 40)، خشمگین (تثنیه 1: 37)، خشنود (1پادشاهان 3: 10) و شادمان (صفنیا 3: 17) می­شد و شفقت نشان می­داد (داوران 2: 18). اما چه کسی می­تواند واقعأ احساسات خدای لایتناهی را درک کند؟

در متن زبان اصلی، عبارت: "در دل خود غمگین گشت"، را می­توان اینطور به صورت تحت­اللفظی ترجمه کرد: "تا دل خود غمگین گشت."¹ به گفته دیگر، خدا به شرارت جهان نگریست و "از ته دل" غمگین شد. برگردان انگلیسی NIV این جمله را چنین ترجمه می­کند: "دلش پُر درد شد."

اکنون این دیدگاه خدای دارای شور و احساسات را با خدای کامل و دانای مطلق، ترکیب کنید. خدا می­دانست که تا این اندازه از آفرینش انسان غمگین می­شود، با اینحال او را آفرید. و نه تنها این، بلکه او دقیقأ طبق نیت خود این کار را انجام داد. اما دلیل کار خدا چه بود؟

در درس 13 به محبت خدا پرداختیم و نتیجه گرفتیم که خدا هیچ کاری را بدون مداخلۀ محبت خود انجام نمی­دهد. و در درس 15 دیدیم که خدا نقشه­ای کامل دارد؛ نقشه­ای که در نهایت به جهانی بدون شرارت می­انجامد. شاید نتوانیم کاملأ جواب این سئوال را بدهیم که چرا خدا می­خواست چنین دردی را متحمل شود، اما می­توانیم این را بدانیم که این موضوع به نوعی با محبت بی­کران او و نقشۀ کاملش در ارتباط است.

پرسش و تأمل

خدا به قدری عظیم و فراتر از توان درک ماست که مشکل بتوانیم تصور کنیم چگونه گناه ما باعث تأسف عمیق او می­شود به طوری که وقتی به شرارت جهان نگریست غمگین شد. اما عبارتی از درس 21 را یادآور می­شویم که حتی "کوچکترین گناه نسبت به خدای لایتناهی، عواقب لایتناهی دارد." می­توانیم این نتیجه را هم بگیریم که حتی کوچکترین گناه، خدا را به نوعی غمگین می­سازد که نمی­توانیم تصورش را بکنیم.

• آیا درک این موضوع که خدا دارای شور و احساسات است، تغییری در دیدگاه شما نسبت به خدا ایجاد می­کند؟ اگر جواب مثبت است، آن را شرح دهید.
• به نظر شما تمایل خدا برای آفرینش انسان با وجود اینکه می­دانست در نتیجۀ آن متأسف و غمگین می­شود، چه معنایی دارد؟

تصمیم­گیری و عمل

بعضی از مردم در طول عمرشان کاملأ خدا را نادیده می­گیرند. بعضی به سادگی سعی دارند طبق آنچه فکر می­کنند خدا از آنها انتظار دارد، زندگی کنند. اما بعضی از مردم خواستۀ بیشتری دارند. آنها می­خواهند قلب خدا را بشناسند و او را تکریم کنند. هرقدر کسی را بهتر بشناسید، بهتر می­توانید باعث خوشحالی قلبی او بشوید. قلب خدا را تا چه حد می­شناسید؟ آیا آنقدر خدا را می­شناسید که بدانید چه چیزی باعث خشنودی او می­شود؟ اگر جوابتان منفی است، اشتیاقتان را برای بهتر شناختن خدا و خشنود کردن او، با او در میان بگذارید.

انجیل مقدس

For Further Study

• William A. Simmons, Grief, Grieving. (From Baker’s Evangelical Dictionary of Biblical Theology, 1996 by Walter A. Elwell). (http://www.biblestudytools.com/dictionaries/bakers-evangelical-dictionary/grief-grieving.html). Retrieved October 6, 2006.

Footnotes

¹Lexicon and Strong’s Concordance Results for ‘el (Strong’s 0413), from The Blueletter Bible, 1996–2002. (http://www.blueletterbible.org/cgi–bin/strongs.pl?book=&chapter=&verse=&language=H&strongs=0413). Retrieved on October 6, 2006.